آیا دوران بارداریتان به پایان رسیده و به فکر برگرداندن تناسب اندامتان هستید؟ باید بدانید که بدن شما در این دوران و پس از وضع حمل متحمل تغییرات قابل توجهی شده است. توصیه نمی شود که در اولین روزهای مادر شدن خودتان را درگیر یک رژیم غذایی بسیار محدود کنید. شما برای شیردهی و مراقبت از فرزندتان نیازمند انرژی و موادمغذی زیادی هستید. باید به تدریج وزنتان را پایین بیاورید و تناسب اندامتان را بازیابید. عجله کردن در این کار جز ضرر رساندن به بدنتان چیزی به همراه نخواهد داشت.
با دنبال کردن این 6 راه آسان خواهید توانست بدون ضرر رساندن به بدنتان، به تناسب اندام دست یابید.
1. با یک رژیم غذایی مناسب شروع کنید. حتماً به اندازه کافی از غذا و تنقلات در رژیمتان استفاده کنید، البته در مصرف قندیجات نباید زیاده روی کنید. می توانید با داشتن یک تغذیه صحیح به تناسب اندام قبل از بارداری خود دست پیدا کنید. برای این منظور باید یک رژیم غذایی که شامل موادمغذی کافی ازجمله نان، پاستا، سیریال، برنج، سبزیجات، حبوبات، میوه ها، پنیر، شیر، ماست، گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و آجیل باشد را دنبال کنید.
2. از خوردن وعده های غذایی مخصوصاً صبحانه شانه خالی نکنید. اگر تصور می کنید که نخوردن وعده های غذایی به شما کمک می کند وزنتان را پایین بیاورید، کاملاً در اشتباهید. تحقیقات نشان می دهد که افرادیکه صبحانه نمی خورند وزن بیشتری نسبت به آنهایی دارند که از یک صبحانه سالم استفاده می کنند. شما برای سالم ماندن به میزان کافی کالری و موادمغذی نیاز دارید. در رفتن از وعده های غذایی فقط باعث می شود برای جبران کالری های نخورده، به خوردن تنقلات رو بیاورید یا در وعده بعدی غذای بیشتری بخورید.
3. وعده های غذایی را بیشتر کنید. به جای نخوردن وعده های غذایی، یک رویکرد بهتر برای لاغر شدن این است که غذاهای سبک اما در وعده های بیشتر میل کنید. دقت کنید که غذاهایی که انتخاب می کنید حتماً موادمغذی لازم را داشته، در عین حال کم چرب و کم کالری باشند. با این روش بدون احساس گرسنگی وزنتان پایین خواهد آمد.
4. به میزان کافی آب بنوشید. توصیه می شود که باید حداقل 10 لیوان آب در روز بنوشید. آب سموم را از بدنتان خالی کرده و باعث می شود بین وعده های غذایی احساس سیری بیشتری کنید. خیلی اوقات ما تشنگی را با گرسنگی اشتباه می گیریم. با نوشیدن آب کافی در طول روز کمتر به سراغ تنقلات و درنتیجه کالری های بیشتر خواهید رفت.
5. تا زمانیکه می توانید به فرزندتان شیر بدهید. برای خیلی از مادرها پایین آوردن وزن در طول شیردهی خیلی ساده تر است. شیردهی چربی اضافه بدن را می سوزاند. درواقع، می توانید تا 500 کالری در روز با شیردهی بسوزانید. شیردهی به همان میزان که برای فرزندتان پرفایده است، برای شما نیز هست.
6. خواب کافی الزامی است. بااینکه نوازد تازه به دنیا آمده نیاز به مراقبت بسیار دارد، اما سعی کنید هر زمان که کودکتان می خوابد، شما هم چرتی بزنید. کمبود خواب تنظیم هورمون هایی که اشتها را کنترل می کنند را برهم می زند و به مغزتان پیغام گرسنگی می فرستد. این مسئله ممکن است موجب پرخوری و اضافه وزن شود. پس اگر می خواهید بعد از حاملگی تناسب اندامتان را برگردانید بهتر است به اندازه کافی بخوابید.
با این شش تغییر ساده می توانید به تناسب اندام قبل از بارداریتان برگردید. کم کم شروع کنید و سعی کنید اضطرابتان ر ا پایین بیاورید. با داشتن یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم دوباره خودتان را با هیکل قبل از حاملگیتان خواهید دید.
متخصصین توصیه می کنند که به جای رژیم گرفتن از انواع و اقسام موادغذایی تازه استفاده کنید. این یعنی وقتی به خاطر گرسنگی می خواهید سراغ شیرینی بروید، بهتر است که سیب، هویج یا بیسکویت گندم کامل بخورید. نکته مهم این است که اگر شیر می دهید، باید در روز حداقل 1800 کالری مصرف کنید.
درکنار اهمیت داشتن یک رژیم غذایی سالم، انجام تمیرینات هوازی، ایروبیک، و قدرتی هم برایتان مفید است. ورزش روزانه فواید بسیار زیادی برای مادران تازه دارد. ورزش نه تنها از بروز افسردگی جلوگیری می کند بلکه خوابتان را تنظیم کرده و استرستان را هم خالی می کند.
این به آن معنا نیست که باید برای فرزندتان پرستار بگیرید تا خودتان بتوانید هر روز به باشگاه بروید. می توانید با کمی پیاده روی تند همراه نوزادتان در اطراف خانه ورزش هوازی داشته باشید. متخصصیت توصیه می کنند که حداقل 150 دقیقه در هفته روی قلب و عروق و عضلاتتان کار کنید. البته با وجود فرزند جدید پیدا کردن 30 دقیقه زمان بدون وقفه شاید غیرواقعبینانه باشد. اما لازم نیست همه ورزشتان را پشت سر هم انجام دهید. می توانید زمانتان را به فواصل 10 دقیقه ای تقسیم کنید.
و آخر اینکه، مادران می توانند از تمرینات قدرتی و بدنسازی هم بهره گیرند. چند وزنه سبک برای خود خریداری کنید یا در اطراف خانه از اشیائی مثل بطری ها یا ظرف های موادشوینده بعنوان وزنه استفاده کنید. بعد چند حرکت روی عضلاتتان انجام دهید.
نکته: قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، تایید پزشکتان را فراموش نکنید.
ضایعات و تغییرات پوستی در طول بارداری فوق العاده شایع هستند. به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می توانند سبب بروز نگرانی هایی شوند که مربوط به زیبایی ظاهری- امکان عود در بارداریهای بعدی- اثرات این تغییرات روی جنین و یا مجموعه ای از آنها باشد.
تمام تغییرات پوستی در دوران بارداری از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند. برخی از ضایعات شایع می باشند و تقریبا در تمام زنان باردار مشاهده می شوند و یا برخی ضایعات که اختصاصی به دوران بارداری دارد و بعد از زایمان از بین می روند. حاملگی می تواند بعضی بیماریهای پوستی که فرد قبلا به آن مبتلا بوده را تشدید یا تخفیف دهد.
بدلیل تغییرات هورمونی افزایش تولید ملانین از سلولهای ملانین ساز درجات مختلفی از تیره شدن منتشر پوست در اکثر زنان باردار در فاصله هفته های اول تا نیمه بارداری مشاهده می شود. این تغییرات در زنان با پوست تیره تر مشهود تر است.
مناطقی از بدن که بطور طبیعی تیره تر هستند بیشتر دچار این فرآیند می شوند و تیرگی در این نواحی بیشتر دیده می شود بخصوص نوک سینه ها و هاله حاشیه آن، نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم که به آن خط سیاه (Linea Nigra) گفته می شود.
همچنین گاهی این تغییرات در زیر بغل، کشاله ران ها نیز دیده می شود. این تغییرات پس از دوران بارداری از بین می روند ولی ممکن است درجاتی از آنها باقی بماند. همچنین ممکن است خالهای تیره کمی بزرگتر و تیره تر شوند و خالهایی که قبلا مورد توجه نبودند، مشخص گردند.
باید توجه داشت که این تغییرات در خالها بطور یکسان است و اگر تغییر خاصی در یک خال به وجود آید مثل بزرگ شدن، تیرگی شدید و یا وجود علائمی مثل خارش، سوزش و یا خونریزی باید توسط یک متخصص پوست بررسی گردند.
ماسک حاملگی یا ملاسما در بیش از هفتاد درصد زنان باردار بخصوص در سبزه رنگ ها در نیمه دوم حاملگی بوجود می آید. این ماسک یا تیرگی در نواحی مختلف صورت ظاهر می شود و بیشتر در لب بالا، گونه ها، چانه، پیشانی و روی بینی دیده می شود که گاهی بدون مصرف این داروها و حتی در مردان نیز ممکن است دیده شود. ماسک حاملگی بعد از زایمان از بین می رود و یا ممکن است با درجاتی از تیرگی باقی بماند.
خانمهای باردار معمولا از شکنندگی ناخن و ایجاد شیارهای عرضی در ناخن شکایت می کنند. در مواردی ممکن است ناخن از بستر جدا شود. این تغییرات ناخن نیز به تغییرات هورمونی نسبت داده می شود ولی باید علل دیگر این تغییرات در ناخن بررسی گردد. وجود خطوط تیره رنگ طولی در ناخن گرچه در دوران حاملگی ممکن است بوجود آید ولی رد کردن دیگر علل این خطوط تیره باید انجام شود.
ترشحات غدد عرق در دوران بارداری در تمام سطوح پوست به جز کف دست و پا افزایش دارد و به دلیل تغییرات هورمونی این دوره است. به این دلیل زنان باردار بیشتر دچار عرق سوز می شوند.
این غدد بیشتر در نواحی زیر بغل و ناحیه تناسلی وجود دارند و مسئول بوی بد بدن می باشند. و دوران بارداری ترشح این غدد کم می شود.
دردوران حاملگی ترشح غدد چربی افزایش می یابد و بعد از زایمان به حد قبل از بارداری می رسد. اگر در این زمان چربی های اضافی از سطح پوست شسته نشوند می تواند باعث بوجود آمدن جوش صورت شود.
در طی بارداری تغییراتی ممکن است رخ دهد که منحصر به این دوره نیستند.
- آنژیوم عنکبوتی ( Spider Angioma ) : به شکل یک برجستگی یا هم سطحی قرمز رنگ به اندازه سر سنجاق که دارای یک قسمت مرکزی و در اطراف آن یکسری عروق قرمز بطور شعاعی دیده می شوند، بیشتر این ضایعات در نیمه فوقانی بدن دیده می شود و معمولا در ماههای دوم تا پنجم بروز می کنند و بعد از زایمان نیز از بین می روند.
- قرمزی کف دست : در زنان با پوست روشن دیده می شود که بعلت تغییرات هورمونی و افزایش خونرسانی به سطح پوست است.
- واریس : ورید های مستع در پاها و هموروئید (بواسیر) از عوارض شایع حاملگی است و بعلت فشار جنین روی وریدهای بزرگ داخل شکمی و همچنین اثرات هورمونی زمان بارداری است.
- لثه ها : قرمزی و تورم لثه ها در اکثر زنان باردار دیده می شود بخصوص اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود باعث دردناک شدن و زخمی شدن آن می شود. این تغییرات پس از زایمان از بین می رود.
در اکثر زنان باردار در ماههای ششم و هفتم حاملگی دیده می شود. این خطوط ابتدا در دیواره شکم ظاهر شده و بعدا به میزان کمتری بر روی سینه ها نمایان می شود. در نواحی دیگر مثل ران ها و بازوها با درصد کمتری دیده می شود. علت این خطوط پوستی به دلیل افزایش جثه جنین و فشار آن بر روی پوست و کش آمون پوست و پاره شدن بافت الاستین که مسئول کشش و نگهدارنده پوست نسبت می دهند. رنگ این خطوط در ابتدا قرمز تا صورتی و یا ارغوانی است و گاهی همراه با خارش است. بعد از زایمان این خطوط تا حدی جمع می شوند ولی بطور کامل از بین نمی روند و معمولا به رنگ پوست در می آیند و کمی فرو رفته و چروکیده دیده می شوند.
دکتر محمد حسین صالحی سورمقی، گیاهان دارویی مفید برای پوست را به شرح زیر نام می برد:
آواکادو ، آویشن ، اسیدهای گیاهی ، انگور ، بابونه ، بادام ، بادام زمینی ، پنیرک ، توت فرنگی ، جو دو سر، حنا ، خارمریم ، ختمی ، زیتون ، شنبلیله ، شیرین بیان ، شاهتره ، صبرزرد ، عسل ، گزنه ، ماست ، همیشه بهار و هویج.
در متن پایین تعدادی از گیاهان دارویی مفید برای بهبود و رفع برخی عوارض پوستی را بیان می کنیم که تعدادی با هم و تعدادی به تنهایی استفاده می شوند.
این نکته ی خیلی مهم را باید متذکر شویم که بیان موارد استفاده ی این گیاهان دارویی، تنها بر اساس وظیفه اطلاع رسانی سایت می باشد و به هیچ عنوان به معنای تجویز یا تکذیب مورد درمانی ذکر شده نمی باشد.
1- خارش پوست
الف) عصاره گیاه شاهتره، اسانس برگ گیاه برگ بو، روغن اسطو خودوس و اسانس نعناع، هر کدام به تنهایی برای رفع خارش پوستی مفیدند که می توانید آن ها را به قسمت خارش دار بمالید.
ب) 4 تا 6 گرم مغز بادام شیرین و 4 تا 6 گرم مغز بادام تلخ را با 60 گرم قند بسایید و حاصل را با دو لیوان آب مخلوط کنید. در نتیجه نوعی شیر بادام به صورت امولسیون به دست می آید که باید آن را در مدت 24 ساعت به موضع خارش دار بمالید.
ج) یک قسمت گل حلوا را با یک قسمت ریشه انجبار و یک قسمت درمنه به مدت پنج دقیقه بجوشانید (منظور از قسمت، نسبت مواد به هم می باشد). سپس جوشانده را صاف کنید. حاصل صافی را پس از سرد شدن روزی دو تا سه بار به محل خارش دار بمالید.
د) برگ سنا، پوست هلیله زرد، مدرسنگ و سفیداب قلعی (از هر کدام یک قسمت) را بکوبید و با 20 قطره روغن گل سرخ و 20 قطره روغن بنفشه مخلوط کنید. سپس مخلوط حاصل را روی محل مورد نظر قرار دهید.
2- دمل و زخم
کتیرا، تخم مرو، تخم کتان، گل بابونه و گل ختمی (از هر کدام یک قسمت) را بکوبید و با دو لیتر شیر مخلوط کنید و روی حرارت قرار دهید تا بپزد. ماده ی حاصل را چند نوبت به موضع مورد نظر بمالید.
3- اگزما و جوش های صورت
2 تا 4 گرم گیاه گلدار بنفشه سه رنگ را بکوبید. سپس در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی سه بار، هر بار یک فنجان میل کنید.
توجه : در مصرف خارجی از دم کرده آن می توان جهت پاک کردن زخم های عفونی و ناراحتی های پوستی نیز استفاده کرد.
4- شکاف پاشنه پا و ناراحتی های پوستی
2 تا 4 گرم اسانس و گل بابونه اصلی را بکوبید. سپس در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و به محل ناراحتی پوستی بمالید.
5- اگزما و زخم های پوستی
الف) 2 تا 4 گرم پوست بلوط را بکوبید. سپس در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و موضع مورد نظر را با آن شستشو دهید.
ب) گیاه تازه علف چشمه را له کرده و به صورت ضماد بر روی موضع قرار دهید.
6- قارچ های پوستی
الف) مقداری تخم شنبلیله را بکوبید و با آب مخلوط کنید تا به شکل خمیر درآید. سپس آن را روی محل مورد نظر قرار دهید.
ب) 10 تا 20 گرم حنا را در دو لیوان آب جوش حل کنید و مدت نیم ساعت صبر کنید. سپس آن را بدون صاف کردن به موضع قارچی بمالید و مدت نیم ساعت روی پوست باقی بگذارید. در انتها موضع را با آب گرم شستشو دهید.
7- جوش و ورم پوست
100 گرم ریشه زنجبیل شامی را بکوبید. سپس در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و به صورت لوسیون یا کمپرس گرم استفاده کنید.
8- محافظت پوست و رفع شکنندگی آن
4 تا 6 گرم شیره تازه گل همیشه بهار را با 600 گرم کره یا چربی دیگری مخلوط کنید. سپس به موضع مورد نظر بمالید.
این گیاه دارویی همچنین برای التیام زخم های سطحی بدن ، سوختگی ، سرمازدگی ، رفع دانه های پوستی و اگزما توصیه شده است.
9- تحریکات آلرژیکی پوست
3 تا 5 گرم روغن مغز بادام را به موضع مورد نظر بمالید.
10- کوفتگی و التیام پوست
5 تا 10 گرم همیشه بهار کوهی را بکوبید. سپس در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و به محل بمالید.
11- زخم های پوستی
5 تا 10 گرم ریشه سمفیتون (کنسود طبی) را بکوبید. سپس در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و به موضع مورد نظر بمالید.
12- التیام دهنده و نرم کننده پوست
روغن بادام شیرین را به موضع مورد نظر بمالید.
این گیاه دارویی در موارد زیر نیز استفاده می شود:
- التهاب های سطحی بدن
- سوختگی ها
- ضد خارش در سرخک و مخملک
- تسکین دهنده اگزما
